Поэтическая ономастика прозы Амирхана Еники

• Автор: Зиннатуллина, Гульшат Хабировна
• Шифр специальности: 10.02.02
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2005
• Место защиты: Казань
• Количество страниц: 214 с.

КАЗАН ДЭУЛЭТ УНИВЕРСИТЕТЫ

Кулъязма хокукында

Зиннэтуллина Гелшат Хэбир кызы

ЭМИРХАН ЕНИКИ ПРОЗАСЫНЬЩ ПОЭТИК ОНОМАСТИКАСЫ

10.02.02 - Россия Федерациясе халыкларыньщ теллэре (татар теле)

Филология фэннэре кандидаты дигон гыйльми дороже алу очен догъва ителгон диссертация

Фэнни житокче — филология фэннэре докторы, профессор Г.Ф.Саттаров

Казан
Эчтэлек
Кереш

I булек. Э.Еники прозаик эсэр исемнэренец поэтикасы

1.1. Поэтик ономастикада одэби есер исемнэре
проблемасы
1.2. Э.Еникинец бер суз белой аталган всэрларе
1.3. Сузтезмэ белэн исемлэнгэн эсэрлор
1.4. Ж^емлэ белэн аталган эсер исемнэре
II булек. Э.Еники прозасыньщ поэтик антропонимиясе
2.1. Ономастикада ялгызлык йэм уртаклык исемнэрне аеру мэсьэлэсе
2.2. Ономастикада поэтик антропонимия мэсьэлэлэре
2.3. Э.Еники эсэрлэрендэ поэтик антропонимнарньщ функциялэре
2.4. Э.Еники эсэрлэрендэ социаль ономастика мэсьэлэлэренен, чагылышы
2.5. Э.Еники прозасында исемнэр системасы
2.5.1. Э.Еники прозасында куренекле кешелэр Ьэм тарихи шэхес исемнэре
2.5.2. Дини-мифологик характердагы исемнэр
2.6. Э.Еники эсэрлэрендэ ата исемнэре (отчестволар)
2.7. Э.Еники эсэрлэрендэ фамилиялэр..:
2.8. Э.Еники прозасында кушаматлар
2.9. Эдэби антропонимнарньщ стилистик вазыйфалары
III булек. Э.Еники прозасыньщ поэтик топонимиясе
3.1. Ономастикада поэтик топонимия мэсьэлэлэре
3.2. Э.Еники есэрлврендэге топонимнарныц исемленэ торган объектларга нисбетле твркемнэре
3.3. Э.Еники эсэрлэрендэге поэтик топонимнарныц вариантлары
3.4. Топонимнарны «макро-микро» сызыгы буенча тэркемлэу
3.4.1. Э.Еники есорлэрендеге поэтик топоним !юм микротопонимнар
3.5. Э.Еники прозасында топонимнарныц структур яктан теркемнэре
3.6. Э.Еники есэрлврендэге топонимнарныц лексик-семантик твркемнэре
3.7. Э.Еники эсэрлэрендэге топонимнарныц лексик-стилистик вазыйфалары
Йомгак
Библиография
,201
Узе билгелеп уткенчэ, гонаИсыз балачак чорын, кеше куцелен бары якты емет-хыяллар гына бил0Г0н чорны тасвирлаганга, эсэрнец теле, суротл0нгон вакыйгалар да аерым бер жылылык, ихласлык белой
* аерылып тора. Автор фикеренчо, 0С0р язып томамланган еллар (XX гасырныц 80 нче еллары) - жвмгыятебезнец яца чорга, яца узг0решл0рг0 аяк басу вакыты Эмирхан ага да бу чорга яца, якты аметлар белой карый. Алдагы гомер юлын сурэтлэгэн истэлеклэрен “Соцгы китап” дип аталуы утконга беркадвр йомгак ясау, уткан белэн хушлашуны куздо тота. “Холбуки мин ботен белганемне Ьам
4 уйлаганымны монда язып бетердем дип эйтмэс идем. Мамкин да гугел
бу, ченки безга вакыт хужд, без вакыт талабена буйсынабыз... Язманыц “Сонгы китап” дип аталуын куплар яратмадылар. “Соцгы булмасын!” дигэн телэк белдеручелар да булды. Рахмат аларга!.. Илебез бик эйэмиятле, бик жаваплы чорны кичерэ. Партия халыкка айтте: “Социализмны камиллаштерерга кирак”,- диде. Суз да юк, бу •« Ьаркемнец куцеленда яткан кайнар телэге, Ьам бу изге телек, бу беек
максат ечен яшарга да, эшларга да була але... Энэ шул якты емет белан без да хазергэ калэмебезне куйдык. Хушыгыз!..” [Шунда ук, Б.479].
Ацлашылганча, эдип уткэннэргэ йомгак ясап, эшлаган эшларе, курган-белганнэре белан уртаклашып, каламен да куярга вакыт житкэндер, дип исапли. Шуца да исталеклар китабын “Соцгы китап”
* дип атый ул. Бу асареннан соц каламен ялга чагырмаса да, Эмирхан ага, чыннан да, художество асарлэрен язуны читка куеп, публицистика елкасена тартыла.
3. Нигезендэ исемле фигыль сузтезма яткан асэр исеме — “Тауларга каратт’ (1948). Хикэядэге тау образы киц философик магънага ия. Тау ниндидер конкрет авылдагы, конкрет исеме булган тау >* гына булмыйча, — мацгелек, тормыш символы ул. Эсарнец тап герое
Локман карт озын гомер голый утеп, язмыш тарафыннан бик куп сынауларга дучар була: ул бер-бер артлы килгэн сугышларда берданбер