Художественно-стилевые особенности "Табакоту-с-суфия" Ходжи Абдаллаха Ансори

• Автор: Очилова, Мехринисо Илхомовна
• Шифр специальности: 10.01.03
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2012
• Место защиты: Худжанд
• Количество страниц: 170 с.

ВАЗОРАТИ МАОРИФИ ЧУМХ.УРИИ ТОЧИКИСТОН ДОНИШГОХ.И ДАВЛАТИИ ХУЧ.АНД БА НОМИ АКАДЕМИК Б. РАФУ РОВ КАФЕДРАИ ЗАБОИ ВА АДАБИЁТИ ТОНИК

Ба х,укми дастнавис

ОЧИЛОВА МЕХ.РИНИСО ИЛХ.ОМОВНА

САБКИ ТАЪЛИФ ВА ХУСУСИЯТХ;ОИ АДАБЙ-БАДЕИИ «ТАБАК,ОТУ-С-СУФИЯ»-И ХОЧА АБДУЛЛОХ.И АНСОРЙ

Ихтисоси 10.01.03 - Адабиёти халкдои кишвар^ои хори^й

(адабиёти то^ик)

Рисола

барои дарёфти дара^аи илмии номзади илмх,ои филология

Рох.бари илмй: доктори илмхри филология, профессор Баффорова У.А.

Хунанд- 2
МУНДАРИДА
Муцаддима
Боби I Шарэуи азувол ва осори Хода Абдулло^и Ансорй
1.1, Ниго^е ба зиндагиномаи Хода Абдулло^и
Ансорй
1.2. Мероси адабии Ансорй ва мавк;еи он^о дар
адабиёти ирфонй
Боби II Сарчашма^ои таълиф ва мувдаридаи «Таба^оту-
с-с^фия»- и Хода Абдулло^и Ансорй
11.1. Сарчашма^ои таълифи «Табадоту-с-суфия»
П.2. Мундарида ва бандубасти «Табак,оту-с-суфия»
И.З. Мунодот дар «Табак;оту-с-суфия»
II.4. Ашъори арабй ва шарх,и мазомини ирфонй дар
«Т абаг;оту-с-суфия»
Боби III Вижапщш сабки нигориш ва арзиши адабию
бадеии «Табак;оту-с-с^фия»
III. 1. Шеваи баён ва вижагщои сабки нигориш
Ш.2. Корбасти саноеъ ва аносири тасвири бадей
Хулоса
Китобнома

Мудаддима
Таърихи ташаккулу тахдввули адабиёти ирфонии форсии тодикй, ба вижа нигоришоти манодиби суфиён ба корномадои илмиву адабии муаллифи «Кашфу-л-маддуб» Абулдасан Алй ибни Усмони Дуллобии Х,удвирии Базнавй, тардумону шореди форсии рисолаи домеи Абубакр Мухаммад ибни Ибродим Бухороии Калободй (санаи вафот соли 385 /995) «Китобу-т-таарруф ли маздаби-т-тасаввуф», Абуибродим ибни Исмоил ибни Мухаммад ибни Абдуллод ал-Мустамлии Бухорой (санаи вафот соли 434/1042), тардумони «ар-Рисолату-л-К,ушайрия»-и Абдулкарим ибни Хдвозини К,ушайрй Абуалй Х,асан ибни Адмади Усмонй ва дигарон иртиботи амид дорад. Мадз хидмати ондо дар таълифи тазкираву манодиби суфиён ба забони форсй буд, ки минбаъд осоре, чун «Тазкирату-л-авлиё»-и Шайх Фаридудцини Аттори Нишопурй, «Нафадоту-л-унс мин дазароти-л-дудс»-и Нуриддин Абдуррадмони Домй, «Сафинату-л-авлиё»-и Мудаммади Дорошукуд ва чанд кутубу расоили хурду бузурге таълиф шуданд. Хдмчунин осори нависандагону адибон ва орифони ёдшуда мудиби дифзи бузургтарин мероси маънавй гардида, ба василаи таълифоти бозмондаи эшон мабонии назарии ирфони исломй ба вадди адсан рушду тавсеа ёфт.
Хода Абдуллоди Ансорй ба иттифоди андешаи мудаддидони таърихи адабиёт ва тасаввуф дамчун шоиру нависанда, мудаддису муфассир, воизу суфй ва фадеду мударриси содибном бо эдоди осори гаронмоя дам барои пайрезии насри мусаддаъ дар адабиёти форсй ва дам дидати танзими ирфони амаливу назарй, ташреду тавсияи меъёру мародил ва мадомоти маънавй коркой мудимро андом додааст. Дар канори омузиши пайваста, сафардо, мудодалаву мабодис бо мухолифони андешаву афкораш у дамзамон дидати таъсиси хонадод, далдаву доирадои тадриси К,уръону дадис ва равиши сулук надши босазои хешро гузоштааст.

нависандаи маъруфро дар ташаккули насри мусаддаъ ва шоирона собит сохт.
Хода Абдуллоди Ансорй дамчун муаллими даре ва маштулиятдои ирфонй барои иттисоли тасаввуф бо домеа, инчунин дидати муаррифй сохтани ирфон дамчун низому дастури ахлодиву идтимой афкори мудими худро ба василаи осораш ба мерос гузошт.
Китоби «Табадоту-с-суфия» бо фарогирии асноди фаровон, зикри адволу адволи машоихи зиёд, гундоиши нуктадои мудими зудур ва инкишофи тасаввуф дар таърихи адабиёти мо назир надорад. Ин шодасар хазинаи бедтарин дурдонадои ноби забони тодикист, ки ба воситаи он калимоти бешумори тодикй дар он дифз гардидаанд.
Надши Хода Абдуллоди Ансорй дар танзими одоби мутасаввифа, таъйину ташреди мадомоти сулук, дарадабандии мадомог, х,узури шеъру бадеият дар адаби ирфонй хеле бузург аст.
Мунодотномах,о ва шеъргунах,ои мусаддаи у дар таърихи адабиёти форсу тодик Хода Абдуллох,и Ансориро х,амчун бунёдгузори як навъи махсуси насри х,унарй шиносо месозанд. Зеро насри мусаддаъ, равону зебо, гушнавозу муассир ва хушо^анге, ки х,осили рашх,аи далами Пири Х,ирот аст, як шодкории бузурги адабиёт аст.
Мадмуи ин тозакоридо тавонистанд, ки Пири Х,иротро ба сифати бедтарин суханвари порсигу дар дарни XI милодй маъруф гардонида, осори гаронмояаш чи дар бахши назм ва чи дар бахши наср дар шумули бедтарин намунадои адабиёти арабизабону форсизабон эътироф шуда, мактаби дунариву эдодии у барои риводи нигоришоти манзуму мансури даврони минбаъдаи адабиёт таъсири амиду пурфайз гузорад.