Организационно-педагогические основы осуществления элементов дифференцированного обучения младших школьников на уроках родного языка

• Автор: Мирзоев, Рахмонхуча
• Шифр специальности: 13.00.02
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2000
• Место защиты: Душанбе
• Количество страниц: 137 с.

МУКДДЦИМА
БОВИ I. АСОСХрИ ПЕДАГОГИ ВА ПСИХОЛОГИИ ТАЪЛИМИ ГУРУХ/ тафрикдвии мактабиёни хурдзол
I. Асосхри педагогий таълими гурУх,и тафрикрвй дар синфхри педагоги
2. Мазкуни тафрикри дидактики ва тарзхри ташкили он.
3. ©мухтани хусусиятхри фардии макиаббачагони хурдсол Хулоса.
- * >: V;..
БОБИ П. ФАЪОЛИЯТИ 10СТВДШМ МАКТАББАЧАГОН ДАР ЧДРАЁНИ ТАЪЛИМИ ГУРУХИ ГАФРИКДВЙ
I. Мазмун ва сохти дарсхри забони модарй дар шароити тафрикри дидактики.
2. Ташкили корхри мустанге лона вобаста ба хусусиятхри Фардии талабагон /озмоиши педагоги/.
3. Маводи дидактики ва супоришхри хонагй аз забони модарй /озмоиши педагоги/.
Хулоса.
Хулосахри умумй ва пешниходхр Руйхати адабиёт.

МУК.АДДИМА
Зарурият ва ахрмияти тадкркрт. Консепсияи мактаби миллй, ки яке аз хуччртхри мухрми Хукумати Точркистон махруб мешавад, тас-дик, мекунад, ки мактаб минбаъд рох, ва принсипхри демократиконй ва инсонигардонии таълимро пеш мегирад. Махр хрмин рох, имконият медихрд, ки системам маориф, раванди омузишу парваршп аз банду басти якрангию дилгиркунанда ва умумй рахрй ёфта, ба истикроли уфуксри нав багал бинпояд. Дар натичри демократиконии мактабу ра-ванди таълим солхои охир тарзу усулхри нави таълим арзи вучуд кар-данд, ки посухгуи ниёзмандихри рузанд!
Сухан дар бораи таълими хрмгиро /муштарак/ ва тафрикр мера-вад,ки аз падидахри нави таълим ва муносибати байни муаллиму та-лаба ба хрсоб мераванд. Мохряти таълими тафрикр. аз он иборат аст,
ки вай ба пещрафту инкишофи талабагони алохида ва ё гуруху муайян садди роДмешавад. Баръакс, имконияти фаровон медихрд, ки хрр як талаба ва ё гурухр хонандагон дар як чр по назада мувофикр донита, имконият ва крбилияташон тахрил намоянд ва ба куллахри дониш на аз тарикр мачурй,тарсу хррос,балки майлу хохрши худ бирасанд.
Асоси таълими тафрикрро хусусиятхри фардии бачагон ташкил ме-дихрнд. Ба таври дигар бигуем, то агар мо таърихчаи хрёти талаба, хусусиятхри рУхрниго чрсмонй, шароити зиндаги ва мухрти онро наому-зем, таълим на дар асоси ин пешрафти онхоро ба рох, монда наметаво-нем. Ин гапи имруза набуда, балки орэуи деринаи олимони равоншинос, педагогика ва методистон мебошад. Чи олимони Шар к; ва чи Гарб дар тадкркртхри худ таъкид кардаанд,ки аввал бояд хондаро омУхт,донист ва баъд мувофикр имконияташ шароити таълимро мухрйё намуд.
Олими машхури Машрикрамин Абуалй ибни Сино ба масъалахри ому-зиш машгул шуда, "онро ба яке осон, ба дигаре душвор тасаввур на-
I. Консепсияи мактаби миллй, Душанбе - 1994 с.З

л МУда, ба зиммаи омузгор кореро мегузорад, ки аз рузи аввал дар
дили шогирд оташи илм ва донишандузию донишомузиро фурузон на-мояд"? 7 таъкид мекард, ки "илмомуэй мувофикр нрбилияту истеъ-доди кудак ба рох, монда шавад"?
Нависандаи барчрстаи рус Л.Н.Толстой, педагогхри машхур Я.А. Коменский,И.Ч.Песталоцци, К.Д.Учинский ба масъалаи омухтани хусу-сиятхри фардии инсон, аз чумла мактаббачагон дикдрти махсус дода-анд: "Муаллим мисли шахси хунарманд бояд сифат ва хусусияти ин-сонро.ки ташаккул медихрд, бояд донад"/Я.А.Коменский/, "кудакро вакре махрулнок омузондан мумкин аст, ки агар раванди таълим ба табиати у мутобик, кунонида шавад" /И. Ч.Песталоцци/,"Пеш аз он .ки кудакро омузонем, онро аз хрр ч?1хрт бояд донист" /К.Д.Ушинский/. Хртто дар замони шуравй,ки мактаб ягона ва умумй буду хдмаи хо-нандагон аз руи накрай таьлими ягона, барномахр ва китобхри дар-сии ягона тахрил мекарданд, ба масъалаи муносибати фардй бо тала-багон дикррти зиёд дода мешуд. Ба акдаи мо,агар дар, амалия чри таъриф набошад, дар назария дастовардхри зиёде дорем /Ш.П. Вьгот-ский, В.В.Давыдов, H.H.Леонтьев,Н.А.Менчинская,Д.Б.Эльконин.П.И. Белинский,Н.К.Гончаров,К.А.Иванович,М.А.Мельников,,П.К.Руднев,
И.В.Дубровина, 3-И.Калшькова,Д.Н.Богоявлинская,Л.С.Славина,В.У. К&утетский Д.И.Божович,Н.С.Рождественс кий,В.А. Кустарева,Т.Г.Рам-залова.Л.К.Назарову/ Д&Р шароити мактабхри Токистон ба таьлими хрмгиро /муштарак/ ва тафрикр. ва зобаста ба онхр ба pojc, монда-ни кори мустакрлона дикрти калон медихрнд. Олимон-педагогхр М.Дутфуллоев, X.Буйдокрв,С.Ёкубов,Ф.Шарифов, У.Зубайдов, Р.Мирзо-ев, Р.урбонов, Н.Бозрикова ва дигарон оид ба ин навъи таълим ма-крлахр ва китобхри чудогона ба табъ расондаяд.
* I. Охунова С.Х.Акрдахри педагогии Абуалй ибни Сино /автореферати
рисола /Душанбе, 1996, саху.22.
2. Хрмон ч,о, сахг23.

шинохтанд. Дар сурате ки вай дар мактаб гурухР ва зергурухрфро пешнихрд менамояд, пеш аз хрма, крбилият ва истеьдоди гуногуни бачахрро дар назар дошт ва нар з мейахид, ки дар хрмаи солу за-монхр " ба давлат мутахассисон лозимая, на онх,ое,ки хама чизро каму беш мефаханду ягон чизро то охир намедонанд".
Оре, ин фикри солиму андешаи нек агар дар хрмон солхр ама-лй мешуд, хумхурии мо гирифтори чунин бухран намещуд. Саволе пєш меояд, ки чаро мактаб ба рох дурусти илмй нариту рох дигарро пеш гирифт? Барой системаи якках}*збию салтанати маркази тарзи таъ-лиме лозим буд,ки хмаро ба як говрона пеш кунанд, хрма як хел фикр кунад, андеша ронад, тахминан дониши умумии миёна дошта б опаду халос. Хдмин тавр аз поён то боло дар cap то сари кишвар х,ама ба якдигар мутеь, дахрннигар ва гуш ба кмор буданд. Барон тамоми даврахри сталинй, хрушёвй, бреясневй ин тарзи таълим хос ва мувойин; буд. Зеро идораи чунин давлат, ки дар он бошандагонапг бо тарзхри гуногун фикр накунанд, осон аст. Аз хрмт чост,ки принципхои умумй ва ягонаи мактабро пешнихрд намудадд,ки байни онх;о ягонагии мазму-ни маьлумот, ягонагии накрахри таълим ва барномахр барои мактаб-хри хмаи умхуриятхр мавкри мухувл мебозид. Тасаввур хрм наметався кард,ки дар сурати гуногунии крбилияту пешрайт накраву барномахри якхела пешнихрд гардад.
Бозсозй то андозае ин бесарусомонихрро ошкор сохт ва акнун мо метавонем пеши ин камбудихрро гирем ва мактабро ба мачрои ду-руст баргардонем. Яке аз ин гуна мачрохр таьлими тафрикр /дифферен-сиалй/ мебошад. Дуруст, аст,ки дер хусуси ин таълим якто-нимто ма-крлахр пайдо шудаанд ва баъзе муаллимон ба крдри имкон дар тачриба-ашон унсурхри онро истифода мебаранд. Дар ин маврид танхр бояд афсус хурд. Зеро гмхурияти мо аз тамаддуни башар чудо нест ва гунох, аст, агар мактабу муаллимхри мо аз дастовардхри пешк,адами