Антонимы в поэзии Лоика Шерали

• Автор: Махкамова, Гавхарой Сайфидиновна
• Шифр специальности: 10.02.22
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2009
• Место защиты: Худжанд
• Количество страниц: 143 с.

ВАЗОРАТИ МАОРИФИ ЧУМХ.УРИИ ТОЧИКИСТОН ДОНИШГОДИ ДАВЛАТИИ ХУЧДНД БА НОМИ АКАДЕМИК Б.БАФУРОВ

Макамова Гаварой Сайфидиновна

Антонимо дар назми Лоик; Шералй

Ихтисос 10.02.22,- Забощои халкои мамолики хоридаи Аврупо, Осиё, Африко, бумиёни Амрико ва Австралиё (забони тодикй)

Рисолаи илмй барон дарёфти дара цаи номзади илмдои филологй

Робари илмй: номзади илмои филологй, профессор А.Абдуцодиров

Худанд
Мундарща
Муцадцима

Бобишум. Хусусиящои маъноииантонимов дар

назми Лощ Шералй

1.1. Антонищои исмй
1.2. Антонимдои сифа тй
1.3. Антонимдои феълй
1.4. Антонимдои шуморагй ва диссщои дигари нутц
Боби дуюм. Хусусиящои услубии антонимдо дар
назми Лощ Шералй
2.1. Вазифауои услубии антонимуо дар абёт
2.2. Вазифаоиуслубииантонимо дар бащщоишеърй
2.3. Вазифацои услубии антонимо дар рубой ва дубайтщо
2.4. Вазифах,оиуслубииантонтщо дар шеъру иазалцо
Боби сеюм. Хусусиящои сохтории антонимо дар
назми Лощ Шералй
3.1. Усулуои созмони антонимуои лугавй
3.2. Таркибои чуфти антонимй
3.3. Иборауои антонимй
3.4. Антонимуо - воситаи ташаккули цумлауои зидмаъно
Хулоса
Феуристи адабиёт
МУКДЦДИМА
Мусаллам аст, ки калима аз мудимтарин водиддои маънодори забои ба шумор меравад. Калима мафдумро баён месозад, тавассути он ибора ва думла сохта мешавад, думла бошад, воситаи ифодаи фикр аст.
Дар забоншиносй калима дар лексикология аз чадор дидат мавриди омузиш дарор дорад: аз дидати баромад (пайдоиш), аз бобати дарадаи истеъмол, аз лидози вазифадои услубй ва аз хусуси маъно. Ин бори дигар аз серпадлу будан ва мавдеи хоса доштани калима дар забои далолат мекунад; бесабаб нест, ки он дар бисёр дисматдои забои, амсоли лексикология, этимология, семасиология, дамчунин морфология ва синтаксис аз маводдои асосии таддид мадсуб меёбад.
Ба вожашиносй фардангномадои мухталиф низ бахшида шудаанд. Аз ин ру, комилан табиист, ки калима диктата забоншиносонро пештар ва бештар далб кардааст ва дар содаи лугатшиносй бисёр асархр ба табъ расидаанд.
Дар кашфи асрори табиат ва дамъият, ки арзишдои он аз шакл ва мазмун иборат аст, дуюмй бештар адамият дорад, зеро модияти х,ар чиз: ашё, х,одиса, мафх,ум ва гайра аз мазмуни он бармеояд.
Калимаро аз дих,ати маъно дисмати алох,идаи лексикология -семасиология ба вожадои сермаъно (полисемия), даммаъно (муродиф), дамгуна (омоним) ва зидмаъно (антоним) дудо карда меомузад.
Теъдод ва мазмуни сарчашмадо нишон медиданд, ки ба таддиди муродифот, полисемия, омонимдо диддати олимон бештар далб шудааст. Дойр ба ин масъаладо асардои илмй, таълимй, лугатномадо, мадоладои сершумор таълиф ёфта, забоншиносон ба бисёр падлудои ондо равшанй андохтаанд. Вале дар диёс бо дисматдои зикршуда оид ба мавдеъ, хусусиятдои маъной, услубй ва сохтории антонимдо дар забони тодикй камтар таддидот мавдуданд.

К,арздорем аз осмону замин,
Аз дама дар чй даст дар дунё. (1,58)
2) кишвар-мамлакат:
Ин Ватан, ин осмону ин замин
Ч,умла бадри ман васият кардаанд. (1,191)
Ба зери осмони ниливу pÿn замини сабз Замину бомашон гуй замину осмонимост. (1, 375)
3) замин ва кайдон:
Гарчи дар гадвора мебастанд дасту пои ман,
Дар замин бадри талоши осмонам зодаанд. (1,219)
4) мад. баландй, дулла ва сатд, пастй:
Эй камшуморадо дар осмоли адл,
Андар замини дадл, эй бешуморадо. (2,87)
5) мад. макон ва воломадом:
То бидонй чист дадри сухтандои xaMÿin,
Бар замини дарддо, эй осмони ман биё! (2,91)
6) мад. мадоми баланд, парастиш ва хору залил:
Туро то осллдгафроштам ман,
Ту яксони заминамкардй, эй гул. (2,608)
7) ибтидо ва интидои дудуд, масофа:
Байни замину осмон топк хор шуд,
3-ин остон ба осмон фарёд мекашам. (2,349)
Одам зи вадми зиндагй дандон ба дандон мезанад, Байни замину осмон инсон ба зиндон омада! (2, 451) Замин то осмон розиям аз ту, Ту аз ман розй рафтй, модари ман? (1, 180) Год то ширин шавад талхии умр Аз хуми меросие май мезанам. Оламеро бадри андарёби худ Аз замин то осмон пай мезанам. (1, 209) Аз замин то осмощо ошидам, Зиндагй сардуши илдоми ман аст. (1, 247)
Замин-арш- мад. поён ва мадоми олй:
Шудрату овозаи имрузи мо