Желательное наклонение глагола в современном башкирском языке

• Автор: Ганеева, Галия Галияновна
• Шифр специальности: 10.02.02
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2010
• Место защиты: Уфа
• Количество страниц: 164 с.

РФ М0РАРИФ Б©М Ф0Н МИНИСТРЛЫРЫ ЮРАРЫ ПРОФЕССИОНАЛЬ БЕЛЕМ БИРЕУ Д0УЛ0Т М0РАРИФ УЧРЕЖДЕНИЕЬЫ “БАШ-НОРТ Д0УЛ0Т УНИВЕРСИТЕТЫ”

Нулъяэма хокугында

Г0НИЕВА Г0ЛИ0 Г0ЛИ0Н КЫЗЫ

Х09ЕРГЕ БАШКОРТ ТЕЛЕНД0 КЫЛЫМДЫИТЕЛ0К И0ЙК0ЛЕШЕ

10.02.02. специальносы - РФ халыктары телдвре (башкорт теле)

Филология фэндэре кандидаты гилми дэрэжэИенэ диссертация

Гилми етэксеИе -БР Фэндэр академияИыныц академигы, филология фэндэре докторы, профессор М.В.Зэйнуллин
вфе-2010
ЙекмэткеНе
Инеш

I булек. Дейем тел жлемендэ кылымдын телэк Нейкэлешен ейрэнеу

1.1. Ьейкэлеш категорияНы тураПында дейем тешенса. Рус лингвистикаНында телак Нейкэлеше мэсьэлэНе
1.2. Терки тел гилемендэ кылымдын телак Нейкэлешен
ейрэнеу кимэле
1.3. Башкорт тел тилемендэ кылымдын телак Нейкэлешен
тикшереу проблемалары
II булек. Телэк Нейкэлеше Нам телэк мэгэнэИен белдереусе кылым формаларынын функциональ-семантик уренсэлектэре
2.1. Телэк Иейкэлешенен -айым/-эйем, -айык/-эйек (эле)
ялгаулы синтетик формаНы
2.2. Телэк мэгэнэИен белдереусе кылым формалары
2.2.1. Шарт Иейкэлешенен телэк мэгэнэИен белдереуе
2.2.2. Бойорок Иейкэлешенен телэк мэгэнэИен белдереуе
2.2.3. Ихтималлык Иейкэлешенен телэк мэгэнэИен белдереуе
2.2.4. Хабар Иейкэлешенен телэк мэгэнэИен белдереуе
2.2.5. Телэк мэгэнэИен белдереусе -гы/-ге килэ аналитик
кылым формаНы
2.2.6. -ырга/-ергэ ялгаулы уртак кылым формаНынын телэк мэгэнэИен белдереуе
2.2.7. -айы/-эИе ялгаулы сифат кылым формаНынын телэк
мэгэнэИен белдереуе
2.2.8. Телэк мэгэнэИен белдереусе -шры/-гере ялгаулы
кылым формаНы
2.2.9. Телэк мэгэнэИен белдереусе -гайы/-гэйе ялгаулы синтетик кылым формаНы

2.3. 'КылымИы? Иейлэмдэрзэ телэк мэгэнэИенец белдерелеуе
III булек. Хэзерге башкорт телендэ телэк Нейкэлеше Нэм телэк мэгэнэИен белдереусе кылым формаларынын синтаксик функцияИы
3.1. Телэк Нейкэлеше -айым/-эйем, -айык/-зйек формаИыныц синтаксик функцияИы
3.2. Телэк мэгэнэИен белдереусе кылым формаларынын синтаксик функцияИы
3.2.1. Телэк мэгэнэИен белдереусе шарт Нейкэлешенец синтаксик функцияИы
3.2.2. Телэк мэгэнэИен белдереусе бойорок Нейкэлешенец синтаксик функцияИы
3.2.3. Телэк мэгэнэИен белдереусе ихтималлык Нейкэлешенец синтаксик функцияИы
3.2.4. Телэк мэгэнэИен белдереусе хэбэр Нейкэлешенец синтаксик функцияИы
3.2.5. Телэк мэгэнэИен белдереусе -гы/-ге килэ, -айы/-эйе килэ аналитик кылым формаларынын синтаксик функцияИы
3.2.6. Телэк мэгэнэИен белдереусе -ырга/-ергэ ине кылым формаНыныц синтаксик функцияИы
3.2.7. Телэк мэгэнэИен белдереусе -айы/~эйе ине, -айы/-эйе икэн кылым формаларынын синтаксик функцияИы
3.2.8. Телэк мэгэнэИен белдереусе -гыры/-гере ялгаулы кылым формаИыныц Иейлэмдэге синтаксик функцияИы
3.2.9. Телэк мэгэнэИен белдереусе -гайы/-гэйе формаИыныц
Иейлэмдэге синтаксик функцияИы
Ьыгымта
Библиография

кеуек модаль бу??эр менэн килэ. Улар бейлэм башында кулланылып оптатив модаллектен, хыял, телэк мэтэнэбен кесэйта. Миралдар: Альбертын яратианда (исемде лэ бит саф башкортса итеп кушманы, урырса ла яцтырабын, алып иитэ кал ha тиндэштэре арабында оялып, кэмбенеп йервмэбен, тип уйланы), те ндарен тороп ертен я пиан да, эх, килбэ ине, курбэ ине улын, тип асенеп уйлана тортайны уйланыуын (Э.Эминев). Мин бала сакта кышкы быуыктарра: “Их, ошо мейес башында ултыртан иейе гене, мэиегэ карман балып, балык каптырбан ине.тип хыяллана тортайным (М.Керим).
■Кылымдыц -ба/-бэ ине аналитик формабы у? аллы кулланылылып квела Т0лэк, утанву, уквнву, ялбарыу семантикабын 6npha, кушма байлэмдэр?э ихтималлык байкэлеше менан бвргэ килеп ике: 1) талэк бэм 2) шарт функциябын утай. Миралдар: Эгер рэ ул мэрхум уре бау сайта шул баланы тына эрам итерлек донья калдыртан булба ине. бегенге кенде шул сабый бынауы Ниязтол титан карундар пулы на тешеп интекмэр ине (Ь.Дэулэтшина). Берай кошка эуерелэ алба ине кыр ошо мал, тау артында тына сылтырап яткан бынау шишманэн уртлап кына булба ла бер йотом быу алып осор ине... (М.Эбсалэмов). Урендэн-урец касып булба ине, мин ошо минутта ук уремде ташлап касыр инем, хушлашып та тормай сыгып йугерер инем (М.Карим).
Yp?a килтералгэн бейлэмдэррэ булба ине, алба ине кылым формалары, баренсвнэн, кушма бейлем составында килап шартлылыкты KyphaTa, икенсенэн, бейлэусенен, телэген сагылдыра. 0 ябай байлэм составында бер мэгэнэ - саф телэк термарлэнэ: Ялынан койротона тиклем бирэлгэн купшы мисаурэ нисек бартанын курбэтер ине (М. Карим). Эй,-й, ошо китеурэн китбэн дэ китбэн, ер сигенэ барып етбэн ине... Ун да ла узенден эзенде калдырбан ине! (З.Биишева).
-ба/-бэ ине конструкциябыньщ поэтик эрэррэррэ, халык ижады жанры буларак йыр?ар?а, кобайырзарра актив кулланылыуы тэбити.