Образцы женщин в "Илохинаме" и "Хусравнаме" Фаридуддина Аттара

• Автор: Худжова, Мавжуда Ураковна
• Шифр специальности: 10.01.03
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2006
• Место защиты: Душанбе
• Количество страниц: 159 с. : 3 ил.

АКАДЕМИЯМ ИЛМХОИ думхурии то дики стон

ИНСТИТУТИ ЗАБОИ ВА АДАБИЁТИ БА НОМИ РУДАКЙ

Ба хукми даез навис

ХУДОВА МАВДУДА УРАКОВНА

СИМОИ ЗАНОН ДАР «ИЛОХ,ИНОМА» ВА «ХУСРАВНОМА»-И ФАРИДУДЦИНИ АТТОР

Ихтисос 10.01.03 - Адабиёти халкхои мамолики хоричи (адабиёти точик)

Рисолаи илми барои дарёфти унвони илмии номзади илми филология

Рохбари илмй: доктори илми филология Ахмадов Мирзо

Душанбе
МУНДАРИДА
МУКДДЦИМА

БОБИ І
Симои запон дар «Илохинома»-и Фаридуддини Аттор

1. Симои зани порсо

2. Симои занони киссаву ривоят ва занони пайгамбар (с)
3. Симои занони суханвар

4. Симои занони бекасу куй, кутохдасту дармонда ва бечораву афтода

БОБИ II
Симои занон дар «Хусравнома»-и Фаридуддини Атгор

]. Симои Гулрух

2. Симохои дояи Гулрух, Чдхонафруз, Хусно ва духтари шохи Чин

БОБИ III
Махораги симоофарии Фаридуддини Аттор дар «Илохинома» ва «Хусравнома»

Хулоса

Китобнома

МУАДЦИМА
-Яке аз мавзуъои муиму арзишманд ва дилписанди афкори бадеиву эстетикии рузафзуни давру замок, вобаста ба талаботи ин ё он давр ва аз рун фаросат дида тавонистани дурнамои он, тасвири дозибаноки сурату сирати зан ва мавцеи иншолкардаи он дар аёти дамъият аст. «Чун одамй сухан гуфтан биёмухт, нахуст алфозе, ки аз забони у садо дод, алфозн модар, зан ва шик; буд» |50,3]. Дамин аст, ки «Занон на тандо данбаи тасвир, балки рамзи >аёт ва олиаи усну зебонянд» [101, 163]. Бо такя ба пажудишу тадкдщотои андомёфта то ба ол маълум нест, ки нахустин дафъа дар домаи каломи бадеъ jçyciiy латофату малоат, даони беннтнои зоириву ботинп ва бурду бохти занро дар зиндагй кй ва дар кадом айёми гузаштаи дур ба риштаи тасвир кашида бошад. Накріу ривоят, нигоштао, катибаву тасвири аксои., гуногуни дар руи пусту руи тахтачубу сангпораои аз гузаніта ба мо расида аз он х;икоят мекунанду шаодат медианд, ки аввалин муаббат ва эътицоду этироми одамй нисбат ба зан будааст. Тадассум ёфтапи достоїш Заррина ва Стриангей дар адабиёти радими мо дар циссаи «Томарис» [93, 99-101; 50, 40] ва офаридаои дозибаноки саррофони гуарсанди адабиёти форсу тодик мставон ба хулоса омад, ки зан ама вацт дар домеа мавцеи алоидаву баланд ва назаррас доштааст. Симоои мапцуру пангаштаи Мерак, Гурдофарид, Лайлй, Зулайхо, Манижа, Тамина, Ширин, Робиьа, Шарзод, Томирис, Маастй, Зух,ро ва гайра, ки имруз бештарашон дар олам бо симои ба адабиёт воридшудаи худ маъруфият найдо кардаанд, иддае чераои таьрихй бошанд, к;исме масули афкори бадеии мардони тавонои эдодкоранд. Тамурис Кайхусрав, Бурондухт Искандари Маїудунй барин да>;онкушоёни аднабиро аз диёри худ іуцрамонона меронанд [ 120, 67-80]. Манижа бар хилофи падари ноодилаш Бежанро аз гуруснагй ва зиндон

Маднун ба дуз як сузан чизи дигаре надошт на ÿ онро бароварда ба маъшуца дароз мекунад ва мегуяд, ки ман инро барон он бо худ дорам, ки дар саро аз вами иіщи ту ба пойоям хоро мехаланду бо нуги ин сузан оноро аз поям кашида мегирам.
Дар давоб Лайлй мегуяд:
Чунин гуфт он замон Лайлй ба Маднун,
Ки ин медустам аз ту то ба акнун,
Агар дар ишц соди к будай ту,
Бад-ин сузан чй лоиц будай ту.
Агар дар дустани чун ман нигоре,
Равад дар поят, эй шурида, хоре.
Ба сузан он бурун кардан раво нест В-агар берун кунй, шарти вафо нест!
16,279]
Дамин аст, ки мегуяд Лайлй, ту ошиц бошй >ам тоби бало надорй, в-агарна хоре, ки дар рои ишц ба пои ту равад ва василаи рои висол бошад, аз гул латифтар аст. Дар ин зикоят асосан ботини зебои Лайлй тавсиф гардидааст.
Лайлие, ки дар ин икоят Фаридуддини Аттор офаридааст, баробари Нагони ботинии зебо доштан дар аракат аст, бо ошик; сухан мегуяд, уро дар ошицй ануз нокомил ва тарсанда аз балоои ишц мехонад. Ин сана низ дар маснавии «Лайлй ва Маднун»-и Низомии Гандавй [19] дар лазаои ба куу пушта аз гами шик; берун рафтани Маднун ба назар мерасад.
Дар мавридои пандум ва шашум, ки Фаридуддини Аттор аз Лайлй ёд .мекунад, тано шабери Лайлиро дар чашми Маднун тасвир кардааст. Дар аввал rÿë касс мебинад, ки дар руи деворе Лайлй ва Маднун нииіаставу (Яке девор буд аз хишт баста, - Бар он девор Лайлй хуш нишаста) роз мегуяд