Лексические особенности газелей Камола Худжанди

• Автор: Хаитова, Ширин Исматуллоевна
• Шифр специальности: 10.02.22
• Научная степень: Кандидатская
• Место защиты: Душанбе
• Количество страниц: 150 с.

республикам тодикистон

ДОНИШГОХИ ДАВЛАТИИ МИЛЛИИ

тодикистон

найтова ширин исматуллоевна

ХУСУСИЯТХОИ ЛЕКСИКИИ ГАЗАЛИЁТИ КАМОЛИ ХУДАНДИ

ИХТИСОС: 10.01.22 - Забонхои халкхои мамолики хориди Аврупо, Осиё, Африко, бумиёни Америка ва Австралия (забони тодикй).
Р И С О Л А

барои дарёфти дарадаи илмии номзади илмхои филологй

Рохбари илмй:

узви вобастаи АИ Ч,Т, доктори илмхои филологй, профессор М.НДосимова

ДУШАНБЕ
МУНДАРИДА
Мухаддима
Боби І. Лексикаи шоиронаи Х.одаКамол
Фасли якум. Лексикаи ифодагари сифатуои ошик, ва мафхумхои
мутаносиби у
1) калимаву ибора^ои ифодагари исмуои бедой
2) калимаву иборауои ифодагари номуои парранда, хайвонот,
Хашарот..........................:
3) калимаву иборауои ифодагари табак;ахои гуногуни дамъият
4) калимаву иборауои ифодагари холатхои гуногуни хиссиёт
Фасли дуввум. Лексикаи ифодагари зебой ва сифатхои маъшука
1) Ифодаи хислатхои мусбати маъшуха
2) Сифати узвхои бадани маъшуха
3) Ифодаи хислатхои манфии маъшуха
Боби II. Хусусиятхои лексикй-семантикии газалиёти Камоли Худандй...79 - 136 Фасли якум. Сермаъноии калимахо...................................ЗД
1) сермаъношавии гурухи муайяни лугавии калимахо/ ...............ї/ -
2) сермаъношавии калимахои ифодакунандаи аломату сифат
3) сермаъношавии калимахои ифодагари амалу холат
Фасли дуввум. Муродифот (синонимия)
1) муродифхои услубй
2) муродифхои дуфтистеъмол...............................1
3) таъбирхои хаммаъно
Фасли саввум. Калимахои зидмаъно (антонимия)
а) калимахои зидмаънои лугавй
б) калимахои зидмаънои матий... ,
Фасличорум. Вожахои хамшакл (омонимия)
1) вожахои хамшакли лугавй(лексикй)
2) вожахои хамшакли лексикию морфологи
3) вожахои хамшакли лексикию грамматикй
Фасли пандум. Паронимхо ва паронимазия
Фасли шашум. Суханбозии шоир
Хулоса
Китобнома

Калимаи саг дар осори Камол серистеъмол аист, ба маънодои зиёде дам V омадааст, ки мо онро ба ду гуруди асосй дудо намудем: ба маънои аслй ва мадозй.
А) Ба маънои аслй. Тавре ки дар забоншиносй маълум аст, маънои дадидии дар асл будаи калима ба инобат гирифта мешавад. Масалан, саг саги аслист, ки газанда аст, посбони хона аст ва доказо. Шоир ба мадбубаи номедрубон муродиат карда мегуяд, ки агар моро ба сагат супорй, маълум аст, ки гами тиками ÿpo хурдай (ин до бадодатан омадааст, аммо, дарводеъ, сагдои одамхур дам дастанд), яъне ту парвои мани бечора надорй:
Гарам бо саги хеш бахшй насиб,
Гами ман аз ÿ бештар хурдай (2,310).
Ё дар дои дигар:
Саги куят чу дид логариям,
Бу накард устухони дерина (2,286).
Шоир барон диддатдалбкунй, барои соддабаёнии фикри худ бештар ибораи “саги ку”-ро истифода мебарад, ки ин ба пушидамаъноии забони шоир як дусни зиёдатие зам мекунад:
Шаб бар он дар задай аз шавд чунон фарёде,
Ки саги куи ту дар хоб битарсид зи ман (2,209).
Б) Ба маънои мадозй. Ба маънои мадозй овардани калимадо худ як шарти асосии забони адабиёти бадей, махсусан ашъори лирикист. *
' Дар осори Камол саг бо маънидои зиёди мадозй кор фармуда шудааст, ки баъзеи ондоро шар|медидем: і,-
а) маънои вафодорй. “Саг”-и Камол вафодори маъшудаи золим аст: Ронй чу сагам аз дару гуй, ки бикун авф,
То дашр ман ин дар нагузорам, .дама донанд (1,473).
Гирам, зи бузургй саги хешам шумурад ёр,
Ман кистаму дар чй шуморам, дама донанд (1,473).