Художественный образ птиц в мистической поэзии средних веков : XI-XIII вв.

• Автор: Мирсаидов, Бахром Тохирович
• Шифр специальности: 10.01.03
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2004
• Место защиты: Худжанд
• Количество страниц: 171 с.

Боби І. Та^аввули симои паррандагон дар фарх.анги

асотир, «Авасто», кутуби пахдавй ва мазхдбй

Фасли аввал Мафхуми парранда дар фарх,анги асотир

Фасли дуввум Симои туйур дар «Авасто» ва кутуби па?уіавй

Фасли саввум Ар^и муртон дар Куръони ма^ид

Боби II. Тимсоли туйур дар хдмосаи миллй ва достойной

рамзии фалсафй ЗО

Фасли аввал Ч,илваи Симург дар «Шох,нома»-и Абулк;осими

Фирдавсй ЗО

Фасли дуввум Тимсоли бадеии паррандагон дар достон^ои

рамзию фалсафй ва ирфонй

Боби III. Осори манзуми мантикуттайр дар адаби форсй
Фасли аввал К,асидаи «Тасбех,и туйур»-и Санойии Базнавй ва
кдсидаи «Мантикуттайр»-и Хок;онии Шарвонй
Фасли дуввум Маснавии «Мантик;уттайр»-и Шайх Фаридуддин
Аттори Нишобурй
Фасли саввум Тамсили парранда дар «Хусравнома»-ву
«Булбулнома»-и Аттор ва «Маснавии маънавй»-и Далолуддин Мухдммади Балхй
Хулоса
Китобнома
МУК.АДДИМА
Абнои башар аз нахустин ладзадои зиндагии хеш пайванди ногусастание бо даводис, долот, ашё ва адсоми дигари табиат, адроми улвй устувор намудааст, ки мадз дамин иртиботи у асари фузун бар зиндагии дорияш гардида. Дар канори ин муносибот бо табиат ва даводиси он инсоният ба дайси сарвари махлудот дар руи замин аз мавдудияти ашёву васоити табиат Читати донеъ намудани талаботи хеш истифода карда, то 40e читати тагйир пазируфтани симои зодирии ондо надши муассир гузоштааст. Баробари ин, барои шинохти арзишдои маънавй бархе вадоеъ ва долоту ашёро ба сифати падидадои омузанда ва чашмгир маърифат намуда, тадридан 60 . Hepÿn халлодии худ намодои бешумори табииро дар доираи дадонбинии хеш арду идтидори хосса бахшидааст. Дар дарозои ин гуна талошдо маърифати олам дар тафаккури инсоният боз дам густариш пайдо карда, дар заминай такомули маънавии у, яъне аз тафаккури асотирй то фарданги ваддониву моддагарой ва расидан то мардилаи олии камолоти дадоншиносиву бозёфтдои адлонй даст бурдани башар тамдид пазируфтааст. Хосса, дар рузгоре, ки доираи маърифати одамон доман падн карда, бо зудури данбадои мухталиф дар зиндагии идтимоиву маънавй ташхнс ё шахсият бахшидан ба ашё ва падидадои олами наботу дайвонот хосияти муайян дабул мекунад. Ин вижагй ба тадрид ба адабиёти дамаи адвоми содибтамаддун дамчун равиши тамсилй ва самбулгарой маъруфият ёфта, намудоре аз тафаккури зебоишиносиву дадоншиносй номзад мегардад.
Аз ин нудтаи назар, тимсоли донварону дисмдои дигари табиат дар осори адабиву дунарй махсусияти бештаре касб карда, дар да в дари адабиёти форсу тодик низ дойгоди махсус дарёфтаанд. Аз миёни ин осор тамсилу ташхис аз паррандагон вусъати расоилу кутуби фалсафию ирфонй, дасоид ва

Аз ин дщат, б о назардошти вижагии тар дума в пи «Рисолатуттайр»-и Ибни Сино аз дониби Сух,равардй Тадипури Номдориён батафсил «Рисолатуттайр»-и Синоро дар асараш бо «К,иссату-л-гурбату-л-гарибия» мудоиса менамояд. Дар достони «К,иссату-л-гарибату-л -гарибия» мусофирон род ба дидори падар доранд ва мадсудашон дидори уст. Ин мусофирон дар достони Судравардй фарзандони Шайх Х,одй Ибнулхайри Ямонй, яъне дадрамони достон ва бародараш Осим дастанд ва орзуяшон висоли падар аст.
Номдориён баъди таддиди ин рисоладо мухтасаран вижагидои ондоро шард дода, мегуяд, ки дар дарду достон вазъу доли мусофирон дар чанд сатр дой дода шудааст. Нудтаи авди дарду расидан ба даргоди малик аст. Дар достойной дигар нудтаи авди достон дидори дадрамони достон ё солик бо вудуди рудониву нуронй аст, ки дар сурати пире хушсимо барои дадрамон зодир мегардад.
Данбаи дигари достойной рамзии фалсафй забони рамзиёти ондо мебошад, ки ниёздои завдии инсондоро саршор аз дадидати ошкоро намегардонад. Равонии гуфтор ва соддагии думалот хонандаро то 40с дилгир месозад. Дар сатди маънии дадидии калимоту иртибот ин гуфту шунуддо аз нигоди зодирй мубдаму бемаънй менамояд.
Агар ба маънии дадидии ин достойно ва модияти рамзу розгой ондо ошной пайдо кунем, аён мегардад, ки даводису водеот зодаи тахайюл, долати махсуси равонй ва авзоъи руъёии офарандагони чунин осор мебошанд. Нависандагони рамзиёт дамеша равобити мавдудоти олам, пайванди маънавии дисмдо ва дамойиши равонии ондоро ба василаи тафаккури хеш эдсос менамоянд. Ин нуктаро муаллифи китоби «Рамз ва достойной рамзй дар адаби форсй» чунин тавзед дода: «Бидуни дар назар гирифтани одами васит ё олами мисол бидуни дабули имкони тадорубии рудонй, ки дар долати халса ва дар маконе моварои олами дис иттифод меафтад ва бо узви идрокй сивое адлу давос идроку мушодида мешавад ва бидуни ошной бо заминаи