Образная (флейты) в творчестве Джалолиддина Руми

• Автор: Салими Хатлони
• Шифр специальности: 10.01.03
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2004
• Место защиты: Душанбе
• Количество страниц: 177 с. : ил.

АКАДЕМИЯИ ИЛМХОИ ДУМХУРИИ ТОЧИКИСТОН института ЗАБОИ ВА АДАБИЁТИ ба номи рудакй
ТАСВИРИ НАЙ ДАР ЭЧОДИЁТИ ЦАЛОЛИДДИНИ РУМИ
Ихтисос: 10.01.03. - адабиёти мардумони кишвархои хоричй
(адабиёти тодик)
ДИССЕРТАЦИЯ
барои дарёфти унвони илмии номзади илмхои филологй
рохбари илмй:
доктори илми филология, профессор
МУЛЛ О АХМАДОВ М.
ДУШАНБЕ-2004

МУНДАРИЧД
1. МУКАДДИМА
2. БОБИ І. ЧАЛОЛИДДИНИ РУМЙ ВА МУСИТИ ИДТИМОИВУ ФАРХ,АНГИИ У
§ 1. Мухити ичтимой ва фархангии Чалолиддини Румй
§ 2. Тасаввуф ва рушди он дар осори Чалолиддини Румй
3. БОБИ II. ТАСВИРИ НАЙ ДАР ОСОРИ МАНЗУМИ ЧАЛОЛИДДИНИ РУМЙ
§ 1. Зухури мафхуми маьнавии най дар андешаи Чалолиддини
Румй
§ 2. Мохияти ирфонии най дар осори Ч,алолиддини Румй
4. БОБИ Ш. БАДЕИЯТ ВА РОХХОИ КОРБУРДИ ИСТИЛОХЙ НАЙ ДАР ОСОРИ ЧДЛОЛИДЦИНИ РУМЙ
§ 1. Бадеьияти мафхуми рамзии най аз нигохи Чалолиддини Румй
§ 2. Сайри маьнавии най аз «Девони Шамс» то «Маснавй»-и
Чалолиддини Румй
5. ХУЛОСА
6. АДАБИЁТИ ИСТИФОДАШУДА

МУКАДДИМА
Осори Мавлоно Чдлолиддин Мухаммади Балхии Румй асрхост, ки мавриди омузиши дакикназарон ва ахли тахкик карор гирифта, дар амри ин рисолат пажухандагони рузгору осори ÿ ба комгорихои беназире муваффак гардидаанд. Вале ба ин хама падидахои тадкикотиву тахлилй нигох накарда, оид ба баррасии осори дахонгири Мавлоно, ки бар кашфу пажухиши бештаре ниёз дорад, чй дар Шарку Fap6 то кунун таълифоти тахкикии мукаммале дархурди эътимод ва конеъкунанда ба бор наомадааст.
Рисолаи мо пахлухои адабй ва маънавии тасвири «най»-ро дар эчодиёти Мавлоно мавриди тахкик карор додааст, ки дар ин замина омузиши осори мухталифи адабиёти бадей мусоид афтодаанд.
Тасвири «най» дар осори Мавлоно рамзй буда, асосан ба таъриху пайдоиши Одам иртибот дорад, ки ин мавзуъ аз дониби мухаккикон камтар мавриди омузиш карор гирифтааст.
Нигароние, ки дар мавриди ин масъала мухаккикони осори муаззами Мавлоноро ба гирифторй муводех намудааст, пеш аз хама дар мухтавои андешаи офарандаи он мохияти ин рамзро амик фахм накардани иддае аз пажухишгарон аён мегардад.
Барой муайян намудани асрори «най» мо дар рисолаи худ аз сарчашмахои муътамаде истифода намудем, ки дар ин амр бешак ва бештар осори худи Мавлоно ва ёдномаи хамсухбатону муосирон ва муътакидони ÿpo созгор донистем.
Тадкики мафхуми «най», ки хамчун яке аз тасвирхои маъмули тамсилй ва рамзии адабиёти мо маъруф гардида, Мавлоноро дар рамзбаёнй шухрати дахонй бахшидааст, бештар

масехиёне, ки миёнашон мегашт низ дуст медоштанд. Хдма метавонист, ки атрофи у бошад»1.
Бе омузиши адабиёти тасаввуфй оид ба хаёти фархангии замони Мавлоно ва тамаддуни гановатманди Шарк маълумоти кофй пайдо намудан имконпазир аст. Барой амиктар эхсос намудани маърифати адабиёти тасаввуфй, пеш аз хама ба адабиёти шифохд ва бештар ба рузгори худи мардуми оддй бояд муродиат кард, ки ин хама сарчашмахои илхоми Мавлоно ба шумор мераванд.
Тасаввуф авд ва болотарин куллаи иршоди худро дар асри XIII, дар замони тахаввулоти ирфонии адабиёт, дар симои осори дахонгири Мавлоно босафову мундало дид ва ин суфии шуридахотир аз он сарафрозони ифтихорманде буд, ки дари ин тарикатро бо акидахои гоявии дорой ахамияти маънавии башарй куфли гароне ниход. Пасовандони ин равия хамоно доначини хирмани поённопазири андешаву афкори у мемонанд.
1 Шокир Мухтор: Шухрати Руми дар Фаронса. Душанбе, Сино — 2000, с. 111.