+
Действующая цена700 499 руб.
Товаров:
На сумму:

Электронная библиотека диссертаций

Доставка любой диссертации в формате PDF и WORD за 499 руб. на e-mail - 20 мин. 800 000 наименований диссертаций и авторефератов. Все авторефераты диссертаций - БЕСПЛАТНО

Расширенный поиск

Башкирская народная несказочная проза

  • Автор:

    Надршина, Фануза Аитбаевна

  • Шифр специальности:

    10.01.02

  • Научная степень:

    Докторская

  • Год защиты:

    1998

  • Место защиты:

    Уфа

  • Количество страниц:

    311 с.

  • Стоимость:

    700 р.

    499 руб.

до окончания действия скидки
00
00
00
00
+
Наш сайт выгодно отличается тем что при покупке, кроме PDF версии Вы в подарок получаете работу преобразованную в WORD - документ и это предоставляет качественно другие возможности при работе с документом
Страницы оглавления работы

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ КОМИТЕТ ПО ВЫСШЕМУ ОБРАЗОВАНИЮ РФ БАШКИРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ
Башкирская народная несказочная проза
10.01.02 - литература народов РФ (башкирская литература),
10.01.09 - фольклористика
Диссертация на соискание ученой степени доктора филологических наук (диссертация написана на башкирском языке)
На правах рукописи
Надршина Фануза Аитбаевна

РЭСЭЙ ФЕДЕРАЦИЯ!-)ЫНЬЩ ЮБАРЫ БЕЛЕМ БУЙЫНСА ДЭУЛЭТ КОМИТЕТЫ БАШХОРТ ДЭУЛЭТ УНИВЕРСИТЕТЫ
Хулъязма хохурында Нэ?ершина Фэнузэ Айытбай хы?ы
Башхорт халых прозаИы: Риуэйэт, легенда, херэфэти хикэйэлэр
10.01.02 - РФ халыхтарынын, э?эбиэте (башхорт э?эбиэте),
10.01.09 - фольклор тилеме
Филология фэндэре докторы тигэн рилми дэрэжэ алыу есен язылган
диссертация

Инеш
бэр халыктын ижадында кешелектен тарихи хэтерен мэкгелэштергэн бэм шуньщ менэн ифрат рур эбэмиэткэ эйэ булган жанррар бар. Риуэйэт, легенда бэм уларра якын башка хикэйэлэр тап ана шундайрардан. Бындай хикэйэлэррен ижтимаги вазифабы халыктын уре тарафынан рэжэп тапкыр рэуештэ "тарих" тигэн тэрэн мэрэнэле атама менэн эйтеп бирелгэн. Фольклористикала уларра карата йыш кына “тарихи проза” тигэн термин кулланыла. Ауыр-тел ижадынын ошо тармарын ейрэнеурен актуаллеге-беренсе нэубэттэ уныц танып-белеу эбэмиэте менэн билдэлэнэ. Херэфэти хикэйэлэрре, легенда бэм риуэйэттэрре бергэ туплап, тэртипкэ балып, теркемлэп карабан, куп планлы бэм бик тэрэн йекмэткеле, кин эпик коласлы эдэр кур алдына бара. Уны рилми яктан ентекле ейрэнеу -халык тарихынын терле дэуеррэрен байкау ул. Бындай эш хатта архаик осоррон кайбы бер быраттарын термерлэргэ, халыктын тарихи караштарын билдэлэргэ форсат бирэ.
Уренсэлекле бур сэнрэте эрэррэре буларак, халыктын фекерлэу кимэлен, эстетик караштарын сатылдырыу йэбэтенэн дэ риуэйэт, легендалар бэм улар системабына ингэн башка тер хикэйэлэр эбэмиэтле сыганак булып тора. Хэрерге осорра, рухи битарафлыкка эйрэу кесэйэ башлаган шарттарра, ата-бабаларрын тарихи хэтеренэ, уларрын мэрэни мирадына игтибарры йунэлтеурен мэгэнэбе айырыуса оло. Тик был мирадка гилми, тарихи курлектэн карай белеу, объектив баба биреу шарт.
Фольклор прозабынын уренсэлекле бер тармагын ейрэнеурен кенурэк бурыстар идэбенэ инеуе шул тармакка караган жанррар тэбигэтен гилми-теоретик яктан тикшереу ихтыяжынан да килэ. Был тэнгэлдэ башкорт фольклористикабында байтах кына эштэр башкарылган (ул хакта артабан бур буласак), эммэ тикшерелэбе проблемалар ра ар тугел эле.
Диссертациянын максаты- башкорт халык прозабынын экиэт бэм келэмэстэр рэтенэ инмэгэн террэрен, уренсэлекле

бер тау барлыкка килэ. Ана шул тауга халык Урал тигэн исем биргэн дэ инде" (50, 144). "Урал батыр" сюжеттарындагы легендар быраттар этиологик мотивтар менэн генэ сиклэнмэй, элбиттэ. Тереклек-улем турабындагы караштар, эпик геройрын Кук батшабы кыры бомай менэн осрашыуы, бомайрын, аккош сурэтенэ лэ, кыр сурэтенэ лэ инэ алыусы йэн эйэбе булыуы кеуек мотивтар легендаларра ла, экиэттэррэ лэ урын алып, был жанрраррьщ ур-ара тыяыр бэйлэнештэ удкэн ижад формалары икэнлеген дэлиллэусе мидал булып торалар.
Уртак мотивтаррын, бурэтлэнешендэ жанрраррьщ тэбигэтенэн килгэн уренсэлектэр булыуын да кыдкаса эйтеп китеу кэрэк. Мэдэлэн, эпоста кыррын, аккошка эуерелеуе, унын, артабангы эштэре эпик геройраррын, эпик масштабтагы кылыктары фонында хэл ителбэ, легендала конкретырак, тарырак арауыкта тормошка аша, вакыт тешенсэбе лэ бер эпизод эсендэ асыла. Аккошто атырга йыйынган егет тэ гэрэти бунарсы. Хоштон, сибэр кыр сурэтенэ инеуе, егетен, yFa ейлэнеуе, ошо гэрэти булмаган катын нэделенэн Юрматы кэбилэбе таралыу турабындагы мэглумэт кыдка формала бэм бис шикбе? булган хэл итеп хэбэр кылына (42, 117). бурэтлэнгэн хэл-вакигаларры реалистик юдыкка йунэлдереу тенденциябы мифологик караштар менэн бугарылган: "Урал батыр", "Акбурат", "Заятулэк менэн быубылыу" кеуек сюжеттарра этиологик мотивтарга таяныу нигерендэ калкыуландырыла.
Йыр-риуэйэт, йыр-легенда
Башкорт фальклористикабында “йыр тарихтары” тип йеретелгэн бер теркем эдэррэр бар. Улардьщ сюжет-композицион терелеше риуэйэт, бирэклэберэк легенда бэм йыр тексыньщ органик бэйлэнешенэ нигерлэнэ. Сюжеттын, драматик кесергэнешле моменты поэтик текст (йыр) аша, э вакигалар удеше, геройрыц шэхесенэ, эшмэкэрлегенэ кагылган де-талдэр сэсмэ формала бирелеусэн. Бындай эдэррэррен, йекмэткебен

Рекомендуемые диссертации данного раздела

Время генерации: 0.152, запросов: 967