Развитие устной речи учащихся начальных классов бурятской школы в процессе изучения родного фольклора

• Автор: Содномов, Сономбал Цыденович
• Шифр специальности: 13.00.02
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2000
• Место защиты: Улан-Удэ
• Количество страниц: 154 с.

СОДЕРЖАНИЕ
Введение
ГЛАВА 1. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ РАЗВИТИЯ РЕЧИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ ПРИ ИЗУЧЕНИИ ФОЛЬКЛОРА
1.1.Теория и практика развития речи
учащихся бурятской начальной школы.
1.2.Роль родного фольклора в развитии
устной речи младших школьников.
1.3 Психологопедагогические основы
усвоения фольклора младшими школьниками
Выводы по первой главе
ГЛАВА 2. МЕТОДИКА РАЗВИТИЯ УСТНОЙ РЕЧИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ В ПРОЦЕССЕ ИЗУЧЕНИЯ РОДНОГО ФОЛЬКЛОРА
2.1 Возможности начального образования в развитии устной речи средствами бурятского
фольклора
2.2 Содержание и организация работы по развитию
устной речи младших школьников
2.3 Основные результаты экспериментальной
работы.
Заключение.
Список литературы


Межрегиональный методический семинар руководителей школ Усть-Ордынского округа «Бурятская школа как система воспитания и образования». Осинский район Усть-Ордынского А. О., ,декабрь. Буряадай (БИПКРО), Усть-Ордагай (ОИПКРО) Ьуралсалай худэлмэрилэгшэдэй мэргэжэл дээшэлуулгын болон шэнэлэн бэлдэлгын институдай эхин Ьургуулиин багшанарай курснуудта, Буряадай гурэнэй университедэй научно-практическа конференцинуудтэ - онуудта уншагдаЬан. Шэнжэлэлгын дунгууд Хэжэнгын нэгэдэхи болон хоёрдохи дунда Ьургуулинуудта нэбтэруулэгдэнхэй. Эхин классуудта уншалгын зарим асуудалнууд. Улаан-Удэ, «Бэлиг» , , н. Хэлэлгэ шэнжэлэлгын, хэлэлгын алдуунуудые усадхалгын арганууд. Улаан- Удэ, БГУ, 8н. Мун БГУ - гай буряад хэлэ бэшэгэй кафедрада зубшэн хэлеэгдээ. Диссертаци оролтоИоо, хоёр булэгБео, тугэсхэлБее, хэрэглэгдэЬэн номуудай тобьёгйоо буридэнэ. Буряад эхин Ьургуулиин Ьурагшадай хэлэлгэ хугжеелгын асуудалай теори болон практика Бага наЬанай Ьурагшадай аман хэлэлгые хугжеехэ худэлмэриис теоретическэ болон практическа талаЬаань шэнжэлэн ургэнеер элируулбэл амжалтатай байха. Эрдэмтэд, методистнууд аман хэлэлгэ хугжеехэ асуудалнуудта ееЬэдынгее худэлмэринууд соо анхаралаа хаидуулдаг байна. Хун гээшэ хэлэнэй баялигуудые шудалжа, бухы наЬан соогоо хэлэлгэеэ нарижуулдаг юм. Тиигэжэ хэлэлгэеэ хугжеелгэдэ хунэй наЬанайнь шата бухэн шэнэ юумэ оруулдаг (Львов, ,н. З). АнханЬаа аман хэлэлгэ хадаа ниитын узэгдэл, хунуудэй хоорондоо харилсаанай арга гэжэ тодорЬон. Тэрэ мун оршон тойронхи байдалые мэдэжэ абалгын, хэрэг ябуулгануудые тусэблэхэ арга болоЬон гээшэ. Хугжэхэ буреэ ухибуунэй хэлэн баяжана. Мун тогтомол холбоо угэнууд шудалагдана. Бага наЬатан угын буридэл, угын хубилалта ба угын холбуулалай сЬонуудые мэдэжэ абана, тэрэшэлэн синтаксическа элдэб янзын байгуулгануудтай танилсана. Хэлэнэй галаар эдэ арга болон хэрэгсэлнуудые наЬа нэмэхэ буреэ эрдэм мэдэсэеэ дамжуулхын, ажаябуулгын уедэ тойроод байЬан хунуудтэй харилсахыи тула хэрэглэнэ. Туруушээр ухибуун еерынгее мэдэрэл, хусэл, эрмэлзэл, Ьанал болон бодолнуудаа 1-2 угеер ойлгуулдаг. Уданшьегуй ухибуун хэлэнэй гурим ойлгожо эхилдэг. Тэдэнэр угэнуудые харилсуулан хэлэхэдээ, падежнуудээр хубилгажа, мэдуулэлнууд зохёогдоно. Yh угэнуудые алдуугуйгеер зохилдуулна, тэрэшэлэн заримдаа угын буридэлэй ёЬонуудые баримталан, шэиэ угэнуудые байгуулна. Зургаа наЬа хурэхэдее, ухибууд гол тулэб морфологиин шухала залгалтануудые, мун яряанай найруулгын хэмжзэндэ синтаксисай олон тухэлнуудые хэрэглэжэ захална. Ухибуун Ьургуулида ороходоо, турэлхи хэлэеэ гунзэгыгеер шудална. Эдэнь тэрээндэ анха туруушынхисэ узэхэ зуйлнуудынь боложо угэнэ. ЭнээнЬээ уламжалан ухибуун хэлэндээ тад ондоо, шэнэ хандалгатай болоно. Зургаа - долоо наЬанай ухибууд туруун Ьургуулида ерэхэдээ, угэ хэлээрээшье тулюур, ЬанаЬак бодолоо дуурэнээр дамжуулан хэлэжэ шадахагуй байдаг" (Ошоров, н. Ьуралсалай усдэ Ьурагшадта хэлэнэй грамматическа болон сингаксическа тухэлнуудые ойлгон абаха талаар эрилтэ габигдаха болоно. ТиимэЬээ "хэлэлгэ хугжоолгын худэлмэри саг ургэлжэ тусхай системэтэйгээр, нягта гуримтайгаар ябуулагдаха болоно. Удхаараа холбоотой аман хэлэлгэ хугжеелгын худэлмэри хадаа бодолоо гуримгайгаар, зохидхоноор, хойно хойноЬоонь, удхаараа холбоотойгоор хэлэжэ шадаха дадал Ьурагшадта бии болгохо гэЬэн зорилгогой" (Ошоров, , н]). Зугоор аман хэлэлгын хусоер ухибууд турэлхи хэлэеэ шудална, мун хэлэлгыс хадуун абаха ба хэлэжэ Ьураха дадалтай болоно . Ушар тиимэЬээ ухибуудэй гурим гайгаар хэлэжэ, харилсажа, еоЬэдынгов бодолнуудые удхаараа холбоотойгоор хэлэжэ Ьураха талаар зохисотой байдал байгуулха шухала. Ухибуунэй хэлэлгэ хугжеолгэ эмхигуй хэрэг ябуулга бэню. Энэ худэлмэриие саг ургэлжэ педагоги ческа талаар хутэлбэрилхэ хэрэгтэй. Харилсаха эрилтэ хадаа ухибуунэй хэлэлгые амжалтатай хугжоохэ нухэсэлнуудэй нэгэн. Гэбэшье Ьурагшадай угэ хэлэхэ, Ьанал бодолоороо хубаалдаха, алибаа юумэн тухай хоереогое Ьонирхол гой болгохо шэнэ байдал хараалагдаха ёЬотой. Ухибуудэй харилсаан хадаа ниитэ мэдээжэ тэмдэгуудэй гэхэ гу, ал и угэнуудэй, тэдэнэй холбуулалнуудай, хэлэлгын элдэб дахуулалнуудай хусе ер бэелуулэгдэхэ аргатай.