Формирование и эволюция традиций составления трудов по истории таджикско-персидской литературы : На примере труда Забехулло Сафо "История литературы в Иране"

• Автор: Норов, Нормухаммад Саидмахмадович
• Шифр специальности: 10.01.03
• Научная степень: Кандидатская
• Год защиты: 2002
• Место защиты: Душанбе
• Количество страниц: 160 с.

ВАЗОРАТИ МАОРИФИ ДУМХУРИИ ХОДИКИ СТОН донишгохи ДАВЛАТИИ миллии тодикистон КАФЕДРАИ ТАЪРИХИ АДАБИЁТИ КЛАССИКИИ ХОДИК
Ба хукми дастнавие
НОРМУХАММАД НОРОВ
ТАШАККУЛ ВА ТАХАВВУЛИ СУННАТХОИ НИГОРИШИ ТАЪРИХИ АДАБИЁТИ ТОДИКУ ФОРС (дар мисоли "Таърихи адабиёт дар Эрон"-и Забехуллоуи Сафо)
РИСОЛА БАРОИ ДАРЁФТИ ДАРАДАИ ИЛМИИ НОМЗАДИ ИЛМХОИ ФИЛОЛОГИ
Рохоари илми: доктори илліхои филологи, профессор Худой Шарипов
ДУШАНБЕ
МУНДАРИ ДА
МУДАДДИМА
БОБИ ЯКУМ. Аз таърихи таълифи китобхои таърихи адабиёти
форси дар Эрон
Фасли ТТазкирахо хамчун манбаи таълифи таърихи адабиёт
Фасли 2.Таърихи адабиёт ва мафхуми он
Фасли З.Тахкикд таърихи адабиёт аз лихози хадаф ва
дарбаргирии мавзуот
Фасли ТТаук.ик.оти тоза дар заминаи таърихи адабиёти форси
БОБИ ДУВВУМ. Мазмуну мухдаво ва равишх,ои илмии
«Таърихи адабиёт дар Эрон»-и Забехуллохи Сафо
Фасли 1. Рузгор ва осори Забехуллохи Сафо
Фасли 2.«Таърихи адабиёт дар Эрон»-и Забехуллохи Сафо
ва сохтори он
Фасли З.Даврабандии адабиёт дар китоби Забехуллохи Сафо
Фасли 4. Усул ва равишхои тахкик
Фасли 5.Тахкдк,и улуми адабия ва вазъи умумии забои ва
адабиёти форси
Фасли 6.Вазъи инкишофи шеъри форсй
Фасли 7. Зиндагиномаи шоирон ва накди шеър
Фасли 8. Вазъи наср ва нависандагон
Фасли 9. Рочеъ ба бурду бохти «Таърихи адабиёт дар Эрон» -и Забехуллохи Сафо
ХУЛОСА
КИТОБНОМА

МУКАДДИМА
Масъаларои таърихи адабиёти форсу точик, даврарои ташаккулу инкишоф, алора бо таърихи сиёсию идти мой ва илмию фархднгй, замонию маконй, афкори филологию адабй вазъи забону адаб ва шахсиятхои эдодй рануз дам хеле наву тоза буда, вобаста ба пешрафти илми хозиразамон тачдиди назар ва омузишро тарозо мекунад. Дар мархилахои гуногуни. таърихи даххо ва садхо адибон ба арсаи ин адабиёт радам иихода, осори пурримати бадей, сабку равияро, анвоъ ва ролаброи нав, суннатро ва симорои бардаста ва шахсиятхои намоёни эдодй, дар баробари афзудани тадриротро, ба даст овардани далелхои тоза ва хулосахои илмй, масъалаи ба вучуд овардани таърихи адабиётро ба миён меоранд. Махз хамин хусусияти таърихи адабиётнигорй, ки талаботи рар давру замонро бо он ронеъ мегардонад, дар асоси ин тадрирот гузошта шуд.
Дар ин pop диррати асосй ба таърихи таълифи китоброи таърихи адабиёти форси дар Эрон cap карда, аз тазкирахо хамчун манбаи асосй, мафхуми таърихи адабиёт дар ихотаи ин мавзуъ, тахрири илмии хозиразамон равона шудааст. Азбаски навиштани таърихи адабиёт аз суннатхои шинохти он канда пест, масъалаи сохтори тазкирахо, алораи онхо бо афкори адабии замон, аввалин китобхои таърихи адабиёт дар Эрон, огози тахкири илмии таърихи адабиёт дар Аврупо, Русия, Х,инду Покистон ва Афтонистон низ дар рисола, вобаста ба гунчоиши як диссертатсияи номзадй баррасй шуд. Охирин китоброи таърихи адабиёт дар Эрон, равишхо ва корхои тадририи такондихандаи ин масъала, ба монанди асархои Мухаммади Дазвинй ва Бадеъуззамон Фурузонфар низ дар диссертатсия ба тадкир гирифта шудаанд.
Аз охирин китоброи мукаммал рочеъ ба таърихи адабиёти Эрон асари Забехуллори Сафо «Таърихи адабиёт дар Эрон» буда, дар ин рисола дар маркази таррир рарор ёфт. Сохтори китоби Забехуллори Сафо, системам даврабандии он, усулу равишрои таррир, вазъи сиёсй-

Хичрии шамсй ба чоп расид. Иноятуллохи Мадидй дар ин чоп матолибе дар бораи давраи Тохириён ва Саффориён, ки аз навиштахои худи устод Фурузонфар аст, ба китоб афзудааст.
Таксимбандии фаслхо дар ин китоб бар мабнои силсилахои мухталиф аст. Муаллиф дар ибтидо дар силсиларо ба таври мухтасар муаррифй мекунад ва сипас дар хусуси таваччухи хокимони он силсилахо нисбат ба забону адаби форсй сухан мегуяд. Баъзан ба вазъияти назму наср ва дар охир ба муаррифии шоиру нависандагон ва ахли фалосифаи он давра меиардозад. Аввалин силсилаи мавриди баррасй Сомониён ва охирин сил сила, нимаи аввали давраи Салчукиён аст.
Ин асар ба унвони китоби дарсй барон донишчуёни риштаи адабиёт таълиф шудааст. Таваччух ба аввалин давлатхои мустакили пас аз ислом ва баррасии осори адабии он даврахо нишон медихад, ки Хадафи аслии муаллиф муаррифии адабиёти давраи исломии Эрон аст, на пеш аз он.
Хдмчунин аз баррасии кулли китоб маълум мегардад, ки муаррифии шоирону нависандагон ва тахлили осори онон мавриди назари муаллиф будааст, ба вижа ин, ки у ба шеваи гарбихо таърихи адабиёти омро дар иазар гирифта, илова бар адабиёт дар бораи осори фалсафй, каломй ва амсоли ин матолибе баён кардааст.
Устод Фурузонфар дар шархи ахволи шоирону нависандагон ва файласуфон хамаи чанбахои зиндагй ва осори ононро мавриди баррасй дарор додааст. Албатта ин амр дар мавриди бархе аз онон хамчун Дакикй. Абуалии Сино ва Носири Хусрав ба таври муфассал анчом шудааст, вале шархи холи баъзе аз онхо, аз чумла Кисой, ба таври мухтасар сурат гирифтааст. Аммо зимни баррасии силсилахои матрахшуда дар асар, онхоро хамачониба ва мукаммалу муфассал арзёбй намудаст.